Trong thế giới bóng đá hiện đại ngày nay, sơ đồ chiến thuật đóng một vai trò quan trọng đưa đội bóng tới vinh quang. Bên cạnh những sơ đồ vỡ lòng như 4-3-3 (tiki taka đầy ảo diệu) hay 4-4-2 (tạt cánh đánh đầu một cách mẫu mực) hoặc 4-2-2-2 (công thủ chắc chắn), chúng ta còn một số đội hình vẫn ít người biết đến và sử dụng. Trên con đường mòn đó, chúng ta cần tìm ra một hướng đi mới để tôn lên vẻ đẹp của chiến thuật. Và sơ đồ 4-1-4-1 hoàn toàn đáp ứng được điều đó, từ phòng thủ đến tấn công, từ tạt cánh, chuyền dài cho đến ban bật, kỹ thuật.
Biến thể của 4-5-1, 4-1-4-1 thừa hưởng được sự kiểm soát thế trận nơi trung tuyến, khả năng “chống phản công” rất hoàn hảo. Ngoài ra, các HLV có thể triển khai taka dada với 2 tiền vệ cánh và hai hậu vệ tấn công khá linh hoạt
Ưu điểm:
Dựa vào hình trên, chúng ta thấy rõ có sự cân bằng về 3 tuyến (khoảng cách giữa các cầu thủ, khoảng cách giữa các tuyến là khá đồng đều). Việc này giúp cho chúng ta triển khai bóng ổn định.
Trong tấn công, chúng ta dễ dàng điều ban bật, tạo ra những đường bóng “thêu hoa dệt gấm” với hàng tiền vệ dày đặc. Trung tâm chính là RAM và LAM, 2 tiền vệ này có nhiệm vụ phát động tấn công, chọc khe cho tiền đạo, tạo ra những đường bóng cho 2 tiền vệ biên dạt cánh, đánh chặn ngay từ phần sân nhà của đối phương.
Tiếp theo là 2 tiền vệ cánh, bên cạnh việc tổ chức phối hợp, họ dạt biên với tốc độ cao, tạo những pha bóng bổng để tiền đạo ghi bàn. Ngoài ra 2 RWB và LWB sẽ hỗ trợ tấn công và càn quét cả tuyến giữa của đối thủ. Khi đội nhà có bóng, đội hình dường như là 3-6-1 (CDM và 2 CB đóng vai trò phòng ngự).
Trong khâu tổ chức phòng ngự, liệu sẽ trống rỗng khi gần như cả đội đã ào lên phần sân đối phương. Câu trả lời là hoàn toàn KHÔNG.
Khi đối phương cướp được bóng, 2 hậu vệ cánh ùa về như những cỗ máy, và với việc chọn ra những hậu vệ có thể lực cực tốt thì những tình huống này sẽ không có vấn đề. Bên cạnh đó 2 tiền vệ cánh cũng sẽ quay về hỗ trợ phòng ngự, hai tiền vệ tấn công tổ chức làm đôi máy quét bên kia chiến tuyến trước khi CDM làm nhiệm vụ thu hồi bóng.
Nhược điểm:
Theo như ở trên, nghe như đội hình này không có điểm khuyết, nhưng ở đời làm gì có sự hoàn hảo, cũng làm gì có khái niệm bất bại mãi mãi.
Cụ thể điểm yếu nhất ở đây chính là hai “đôi cánh” của chúng ta, với tần suất hoạt động như vậy thì nhất thiết, trong một số tình huống các tiền vệ và hậu vệ cũng sẽ hụt hơi. Điểm cân nhắc tiếp theo chính là vị trí CDM, một mình cầu thủ này quán xuyến toàn bộ khu vực giữa sân, nên sẽ có những pha bóng bỏ vị trí làm mất chốt chặn quan trọng. Cách khắc phục: chọn ra những cầu thủ có thể lực tốt bên hành lang cánh, có chỉ số vị trí tương đối để còn công lên thủ xuống chứ không phải công làm thủ phá. Một tiền vệ trụ thực thụ, có khả năng thu hồi bóng, tranh chấp, khả năng xông xáo, biết chuyền dài và phát động tấn công, kết hợp với việc hạn chế dâng lên quá cao.
Những điểm sáng trong đội hình:
Thứ nhất là ‘hạt nhân con thoi’
Nhìn vào hình 5, ta dễ dàng thấy được cảm hứng của đội bóng bắt nguồn từ bộ tứ con thoi lấy tiền vệ trụ làm trọng tâm. Đây là xương sống của chiến thuật, phong độ và tinh thần của họ ảnh hưởng đến thành quả của đội bóng.
Thứ 2 là 4 tiền vệ tấn công luôn hoán đổi vị trí cho nhau khi chung ta dùng tiki taka. Việc đổi chỗ này tạo ra một bước đột phá lớn, các cầu thủ di chuyển linh hoạt làm cho đối phương khó bắt bài, tạo ra những pha bóng không tưởng. Nhưng đây cũng là phần đáng lưu tâm vì các tiền vệ dễ dậm chân lên nhau, tạo ra lỗi vị trí. Và những vấn đề sâu hơn sẽ được phân tích rõ khi chúng ta lựa chọn cầu thủ và bố trí chiến thuật.
Đa phần những CLB sử dụng chiến thuật này là những đội theo đuổi lối bóng đá đẹp mắt, lấy tấn công ngẫu hứng làm kim chỉ nam cho sự phát triển. Cụ thể sau khi lên tới tột đỉnh vinh quang cùng Jupp Heynckes, Bayern Munich sẽ cần tới những thay đổi để duy trì động lực thi đấu. Dưới “triều đại” mới của Pep Guardiola, biến chuyển đầu tiên chính là việc đem công thức 4-2-3-1 “cất vào kho” để sử dụng sơ đồ mới 4-1-4-1. Hay phải nhắc đến Arsnal với việc mạnh dạn thử nghiệm đội hình này để tìm ra giải pháp mới trước một đội ngũ quá đông tiền vệ tấn công, mà nếu Wenger cất đi thì quá phí phạm. Tiếp theo chúng ta sẽ tìm hiểu vai trò của các cầu thủ kỹ hơn ở phần lựa chọn cầu thủ các bạn nhé.
Thủ môn
Người gác đền thì ai cũng muốn có những người thật tốt. Bên cạnh những Neuer (s13, WC), hay Casillas qua các mùa giải, chúng ta cũng tìm được những thủ môn rẻ và chất lượng như: Lloris (s13, WC), Belgovic (s13 +5), Leno (s13+5)…
Hậu vệ
Trung vệ (CB) là những hậu vệ được bố trí thi đấu ở trung tâm hàng phòng ngự. Nhiệm vụ chính của họ là ngăn chặn tiền đạo đối phương đột phá trung lộ và cản phá những quả tạt nguy hiểm. Trong nhiều trường hợp, trung vệ còn cần sở hữu kỹ thuật cá nhân và khả năng xoay sở tốt để giúp đội kiểm soát được bóng trong khu vực nguy hiểm. Tiêu chí của chúng ta là sắm một bộ tứ vệ thật khỏe và giàu thể lực, tinh thần chiến đấu cao. Đặc biệt 2 hậu vế tấn công phải thuộc dạng không biết mệt mỏi mới có thể không mắc sai lầm. 2 trung vệ không cần phải cao to quan trọng phải thông minh, đọc tình huống tốt, để khi phòng thủ cùng tiền vệ trụ chặn đứng các mũi nhọn. Các cặp trung vệ đáng chú ý như: Hummels WC và Terry 07; Koscielny WC và Ramos 06; Puyol 06 và Ferdinand 06. Ngoài ra những bộ đôi trẻ khỏe khác cho các bạn lựa chọn: Cặp đôi hoàn hảo của Atlético de Madrid: Miranda và Godin (s13 và WC), hay hai hộ pháp của Werder bremen ss07: Mertesacker và Naldo hoặc bộ đôi mạnh nhất s13 là Benatia và Thiago Silva. Nói về hai hậu vệ cánh những cái tên điển hình góp mặt vào chính là Alaba (s13, WC), Debuchy (s13, WC), hay những Jordi Alba, Ramos (s13, WC).
Tiền vệ
Tiền vệ đánh chặn
Nhìn vào hình 6. Ta có thể thấy rõ, tiền vệ đánh chặn chính là chìa khóa trong việc dẫn dắt lối chơi, thâu tóm đường bóng khó, hỗ trợ phòng ngự và tranh chấp tay đôi với đối thủ. Nhưng vì chỉ có một CDM nên khi cầu thủ này mắc sai lầm, cả đội sẽ trả giá đắt. Vì vậy việc lựa chọn tiền vệ phòng ngự phải cân nhắc kỹ càng. Tiền vệ phòng ngự chính là yếu tố quan trọng nhất để làm nên chiến thắng trong sơ đồ này.
- Kiểu cầu thủ tranh chấp tốt, hù dọa đối thủ trong từng pha bóng
Cụ thể những cầu thủ này có thể hình tốt, to cao, các chỉ số sức mạnh tốt (>80), thể lực cao (>78). Ngoài ra kiểu tiền vệ này phải có chỉ số chuyền dài tốt (>75) để phát động bóng bổng cho 2 tiền vệ cánh và tiền đạo. Các lựa chọn phù hợp là: Yaya Toure (s13, WC), Pogba (s13, WC), De Rossi (s09, WC); hay vidal (s13, WC)…
- Kiểu cầu thủ đọc tình huống giỏi, xử lý bóng tinh tế
Những cầu thủ phù hợp với lối đá này cũng khá đa dạng, Poulsen (07 +5), hay Witsel (WC), Khedira (WC). Những cầu thủ này không quá to con, nhưng bù lại các chỉ số chuyền ngắn, giữ bóng, phản ứng và chọn vị trí khá tốt, các CDM kiểu này dựa vào sự thông minh để lấy bóng, can thiệp nhẹ, hủy đường bóng đối phương có khoa học… Mọi người hãy kiểm chứng xem nhé.
Các tiền vệ tấn công
Các bạn sẽ không tin được đâu, với sơ đồ này, các tiền vệ tấn công có hiệu suất không kém gì tiền đạo. Đôi khi còn là nhân tố tạo nên các cuộc lội ngược dòng đấy.
- Kiểu tốc độ và sức mạnh phù hợp với phong cách đột phá, taka dada
Như đã nói ở phần trên, đội hình này cần nhiều cầu thủ có thể lực tốc độ tốt, và những tiền vệ tấn công cũng phải biết tranh chấp để thực hiện “chống phản công”, cướp bóng từ sân nhà đối thủ. Ngoài ra họ còn có kỹ thuật tốt và khả năng đột biến cao. Cụ thể cho các mẫu cầu thủ: Pogba (s13, WC), Thomas Muller (s13, WC), Fbregas (s09), Gerrard (s06, s07), Totti (s06, s07, s09)… đảm nhiệm rất tốt các vị trí LAM, RAM.
Còn bên hành lang cánh, chúng ta phải nhắc đến những siêu sao như Ronaldo, G.Bale (s13, WC), Reus (s13, WC), Hazard (s13, WC)…
- Kiểu cầu thủ sáng tạo thuần túy
Nếu chọn mẫu cầu thủ nhỏ con, sử dụng đầu óc thì những tên tuổi sau sẽ phù hợp trong đội hình chúng ta: Santi carzola (s13, WC), Messi (các ss), Ozil (s13, WC), Turan (s13, WC).
Các tiền vệ cánh đáng chú ý là: Lucas (s13, WC), Aubameyang (s13, WC), Walcott (s13, WC), Lenon (s13, WC)…
Tiền đạo
Trong chiến thuật này, tiền đạo lý tưởng phải đạt được ba yêu cầu sau: Làm tường, biết xoay sở và đột phá. Thậm chí các tiền đạo “chân gỗ” cũng không sao, vì còn bộ tứ tiền vệ phía sau sẵn sàng ta xung hữu đột.
Các tiền đạo phổ biến nhất được các HLV sử dụng như: Các siêu sát thủ Ibrahimovic (S13, WC), Torres (s07, s09), Drogba (s09, 10). Hay những “con ma tốc độ”: Henry (s06, s07, XI), Eto’o (s06, 07, XI), Ronaldo (s13, WC).
Đội hình dù có mạnh, nhưng nếu như chiến thuật không phù hợp thì sẽ cản trở thành công, chúng ta hãy cùng tìm hiểu cách bố trí chiến thuật.
Sơ đồ này dễ dàng khắc chế các đội hình có hàng tiền vệ ít người như 4-3-3 hay 4-1-1-4, và có thể áp đảo các đội hình thiên về phòng thủ như 5-3-2, 5-4-1. Nhưng 4-1-4-1 bị khoảng trống hai bên sườn nên dễ dàng bị các đội bóng với lối đá phản công nhanh và phát đồng biên lấn át. Để khắc phục tình trạng này, chúng ta tìm hiểu làm thế nào để giảm thiểu rủi ro.
Một đội hình 5 tiền vệ ??? điều này đồng nghĩa với việc kiểm soát thế trận một cách dễ dàng, nhưng cũng đồng thời dễ dậm chân lên nhau, mất bóng vì quá rườm rà…
Trước hết tốc độ đội hình phải thật chậm, điều này hạn chế việc mất mát thể lực tối đa cho cầu thủ, dồn sức vào những pha bóng quyết định. Tốc độ chậm cũng đồng nghĩa với việc chúng ta kiểm soát trận đấu, dễ dàng nhìn ra những biến đổi nhỏ, từ đó có sự điều chỉnh hợp lý.
Lối chơi của đội tốt nhất là để dạng tự do để cầu thủ di chuyển thoái mái, có mặt khắp sân trong tấn công lẫn phòng ngự; chuyền, tạt, sút đều phải để ở mức thấp và trung bình. Việc này giúp chúng ta chuyền bóng, ban bật dễ dàng hơn.
Trong khi tấn công, tuyệt đối không để hai hậu vệ tham gia, điều này dễ làm phá vỡ cấu trúc chiến thuật. Hậu quả đem lại rất khó lường.
Có một điểm đặc biệt, để tận dụng 4 tiền vệ tấn công một cách triệt để, hày để phần tấn công cánh là quyết liệt, điều này sẽ làm nên sự khác biệt rất lớn.
Trong phòng thủ, hãy để hậu vệ bọc lót tốt cho nhau, như vậy kết hợp với CDM sẽ tốt hơn. Biên độ phòng thủ phải để ở mức hẹp, để tránh các tiền đạo có chỉ số cao, và nhiều chỉ số ẩn lợi dụng khoảng trống mà qua người.
Các cột gây áp lực và quyết đoán ở mức vừa phải, nếu không sẽ có những pha chặn phóng hớ, khó hiểu.
Trên thực tế, không có đội hình nào là số 1, chỉ có HLV yêu thích yêu thích đội hình nào, và HLV đó tìm hiểu về đội hình mình như thế nào, để nhận ra, phát huy điểm mạnh nhất của đội mình, hạn chế các tử huyệt ở mức tối đa, và niềm đam mê bóng đá của bạn tới đâu, niềm vui cùng quả bóng như thế nào.
Mỗi người đều có bước đi riêng trong FO3, một số người nạp tiền để chọn cho mình đội hình mạnh nhất, nhưng cũng có 1 số HLV dung những đội hình hạn chế hơn, tích cực mua bán, tìm cơ hội phát triển đội bóng, hay những HLV may mắn sở hữu được những thẻ cầu thủ chất lượng. Suy cho cùng vẫn vì tình yêu cho môn thể thao vua này. Để là một HLV thành công còn rất nhiều yếu tố, ngoài chiến thuật và đội hình, chúng ta còn cần tâm lý vững khi chơi những trận đấu lớn, những kỹ năng khó mà phải tôi luyện trong thời gian rất dài, hay những khoảnh khắc tận dụng cơ hội chớp nhoáng. Qua bài đọc này mình cũng hy vọng chúng ta sẽ ngày càng tìm được nhiều niềm vui trong bóng đá nói chung và Fifa online 3 nói riêng.
