Khi đề cập đến các biến cố phản vệ, hiếm khi ta không nhắc đến phản vệ 2 pha. Đây là một biến cố đặc biệt, hiếm gặp nhưng có thể gây ra nhiều phiền toái và nguy hiểm nếu không được chẩn đoán và xử lý đúng cách. Để hiểu rõ hơn về phản vệ 2 pha, chúng ta cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Phản Vệ 2 Pha là Gì?

Phản vệ 2 pha là một loại phản vệ dị ứng mà có hai giai đoạn phản ứng. Ban đầu, bịnh nhân trải qua một phản ứng dị ứng sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng. Sau đó, có một giai đoạn “im lặng” trong một thời gian từ 1 giờ trở lên, trước khi các triệu chứng phản vệ xuất hiện mà không cần có tiếp xúc chất gây dị ứng. Phản ứng 2 pha có thể xảy ra với nhiều chất gây dị ứng khác nhau, bao gồm thuốc, thức ăn, côn trùng cắn hoặc nọc độc.

Tỷ Lệ Phản ứng 2 Pha

Tỷ lệ phản ứng 2 pha dao động từ 0,4% đến 23% trong các trường hợp phản vệ. Nghĩa là một số người trải qua phản ứng dị ứng đều phải đối diện với phản ứng 2 pha. Thời gian trung bình từ khi tiếp xúc với chất gây dị ứng đến khi xuất hiện phản ứng là khoảng 11 giờ.

Triệu Chứng Tái Phát Trong Phản Vệ 2 Pha

Không thể dự đoán trước được độ nặng của các triệu chứng tái phát trong phản vệ 2 pha. Các triệu chứng trong giai đoạn thứ 2 không nhất thiết giống như giai đoạn đầu tiên. Tuy nhiên, theo nghiên cứu, thì các triệu chứng tái phát thường ít nghiêm trọng hơn triệu chứng ban đầu. Một số trường hợp, triệu chứng tái phát cũng có thể nặng hơn và gây ra nguy hiểm tính mạng.

Yếu Tố Nguy Cơ

Hiện chưa có cách nào để dự đoán chắc chắn liệu một người có thể phát triển phản ứng 2 pha hay không. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã nhận thấy một số yếu tố nguy cơ có thể gắn liền với phản ứng 2 pha. Những yếu tố này bao gồm:

• Triệu chứng ban đầu nặng: Các triệu chứng ban đầu nặng và sử dụng nhiều liều adrenalin là các yếu tố nguy cơ gắn liền với phản ứng 2 pha.
• Sử dụng adrenalin muộn hoặc không đầy đủ: Sử dụng adrenalin muộn hoặc không đầy đủ có thể liên quan đến phản ứng 2 pha.

Xử Lý Phản ứng 2 Pha

Việc xử lý nhanh chóng bằng adrenalin sẽ là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa phản ứng 2 pha. Tại Việt Nam, các biện pháp xử lý phản vệ đã được hướng dẫn chi tiết trong Thông tư số 51/2017/TT-BYT ngày 29/12/2017 của Bộ Y Tế. Tuy nhiên, các liệu pháp bổ sung như thuốc kháng histamin và glucocorticoid hiện không có lợi ích đáng kể trong việc ngăn ngừa các triệu chứng tái phát.

Theo Dõi Và Cần Nhập Viện

Với những bệnh nhân trải qua phản vệ và có các yếu tố nguy cơ cao như các triệu chứng ban đầu nặng, sử dụng nhiều liều adrenalin, cần được theo dõi kỹ lưỡng và cân nhắc nhập viện để quan sát. Thời gian theo dõi có thể thay đổi dựa trên các yếu tố nguy cơ và khoảng cách đến bệnh viện.

Chăm Sóc Khi Xuất Viện

Nếu bệnh nhân được xuất viện sau khi trải qua phản vệ, cần cung cấp cho họ bút tiêm adrenalin tự động và đảm bảo rằng họ hiểu cách sử dụng và khi nào cần sử dụng bút tiêm này. Bệnh nhân cũng cần được hướng dẫn rằng các triệu chứng có thể tái phát trong vòng 3 ngày sau khi xuất viện và có thể nặng hơn triệu chứng ban đầu.

Kết Luận

Phản vệ 2 pha, một loại phản vệ dị ứng hiếm gặp, có thể gây ra nhiều phiền toái và nguy hiểm. Việc nhận biết và xử lý ngay lập tức sẽ giúp ngăn ngừa các triệu chứng tái phát và tăng cường sức khỏe cho bệnh nhân.