EURO 1988 đã chứng kiến sự trỗi dậy của tuyển Hà Lan, khi họ lần đầu tiên đạt đến đỉnh vinh quang châu Âu. Và đương nhiên, thành công này của đội bóng xứ sở hoa tulip không thể không nhắc đến hai cái tên quan trọng – Ruud Gullit và Marco van Basten.

Sự kết hợp tuyệt vời của tạo hóa

Không khó để tìm ra những tài năng bóng đá xuất sắc trong lịch sử đội tuyển Hà Lan. Từ những cái tên như Abe Lenstra và Johan Cruyff cho đến gần đây là Robin van Persie… Xứ sở hoa tulip đã đều đã cho ra đời những ngôi sao tài năng ở mỗi thời điểm khác nhau.

Tuy nhiên, khó có thể tìm ra một “thế hệ vàng” nào vượt trội hơn đội tuyển Hà Lan năm 1988. Đội bóng này không chỉ sở hữu chiếc cúp vô địch EURO 1988, mà còn có lối chơi và những cá nhân xuất sắc trong đội hình.

Hà Lan dưới sự dẫn dắt của HLV Rinus Michels đã tập hợp những cá nhân xuất chúng. Từ thủ môn Hans van Breukelen cho đến Ruud Gullit, mọi người đều là những cầu thủ tài năng. Van Breukelen đã tỏa sáng trong loạt đấu súng, giúp PSV đánh bại Benfica để giành chức vô địch C1 vào năm 1988. Gullit nâng cao cúp Scudetto cùng AC Milan và Marco van Basten cùng Frank Rijkaard. Do đó, không thể nói rằng có một cầu thủ nào trong đội hình Hà Lan của HLV Michels không xứng đáng. Báo chí châu Âu thời điểm này đã nói rằng đội hình Hà Lan là một sự kết hợp tuyệt vời của tạo hóa.

Chỉ có một cặp cánh thiên thần

Hans van Breukelen từng nói: “Chúng tôi là một gia đình. Ngay cả với những cầu thủ có ảnh hưởng như van Basten, Rijkaard và Gullit, tất cả đều nhìn về cùng một hướng, không ai đặt tài năng cá nhân trên đội bóng.”

Và thực sự, cả ba người Hà Lan bay cao đều là những ngôi sao có ảnh hưởng lớn trong màu áo AC Milan. Khi không có van Basten – Rijkaard – Gullit, AC Milan không thể vô địch Serie A trong 8 năm. Khi cả ba đến, mọi thứ thay đổi một cách nhanh chóng…

Tầm ảnh hưởng của cả ba trong màu áo đội tuyển Hà Lan cũng không kém. Rijkaard trở thành tiền vệ phòng ngự xuất sắc nhất thế giới. Mặt trận tấn công của van Basten – Gullit trở thành cặp song sát hàng đầu mọi thời đại. Tất cả đều phản ánh kết cấu hoàn hảo của một đội bóng, bởi nếu chỉ có thủ môn giỏi, hậu vệ tài ba và tiền vệ xuất chúng, vẫn không đủ để đạt được thành công.

Trận chung kết đẹp đến hoàn hảo

Hà Lan đã chơi trận chung kết hết sức ấn tượng. Bàn thắng của Gullit ở phút 32 là kết quả của tinh thần đoàn kết, một chiến thuật tuyệt vời… tất cả đều gần như hoàn hảo. Sau khi ghi bàn, đội trưởng “cơn lốc màu da cam” chạy như điên loạn về góc sân và la hét mãnh liệt.

Sau đó, Van Basten đã ghi bàn cao trào. Thay vì chuyền bóng vào trong, anh đã thực hiện một cú vô lê ngoạn mục hạ gục Rinat Dasayev khiến mọi người ngỡ ngàng.

Dù Hà Lan không thể tham gia EURO 2016 là một sự đáng tiếc, nhưng mỗi khi ngày hội bóng đá lớn nhất châu Âu diễn ra, những kỷ niệm về “cơn lốc màu da cam” năm 1988 chưa bao giờ phai nhạt. Đó là thời điểm mà Hà Lan bay cao với cặp cánh thiên thần van Basten – Gullit.

Rinat Dasaev là nạn nhân của Van Basten

Rinat Dasaev, thủ môn của Liên Xô, đã bị Marco van Basten đánh bại bằng một cú vô lê trong trận chung kết EURO 1988. Dasaev được xem là người kế tục xứng đáng cho huyền thoại Lev Yashin. Với biệt danh “Lá chắn thép”, Dasaev được công nhận là thủ môn xuất sắc nhất Liên Xô vào những năm 1980, 1982, 1983, 1985, 1987 và 1988.

Tuy nhiên, trong trận đấu EURO 1988, cầu thủ nào muốn ghi bàn vào lưới Dasaev đều gặp khó khăn. Sự chủ quan của Dasaev đã khiến ông “phản chủ” đội tuyển Liên Xô. Ông nghĩ rằng Van Basten sẽ chuyền bóng vào trong để đồng đội ghi bàn, vì góc sút hẹp như vậy không thể tung ra cú sút ghi bàn. Nhưng sự chủ quan đã khiến Dasaev trả giá.

Sau cú vô lê đó, sự nghiệp của Dasaev đã đi xuống. Ông không thể duy trì phong độ tốt và dần chìm vào quên lãng.

Tiếc nuối của Liên Xô hùng mạnh

Trong số 10 người hâm mộ EURO trung niên tại Sài Gòn, khi hỏi về đội bóng yêu thích nhất EURO từ 1980-1992, hầu hết đều trả lời là tuyển Liên Xô. Họ tiếc nuối đặc biệt với thế hệ vàng của Liên Xô, như thủ môn Lev Yashin và tiền đạo Valentin Ivanov, những cầu thủ xuất sắc mà thế giới đã sản sinh nhưng lại trở nên buồn bã với danh hiệu “Vua về nhì”.

Những năm 1960, Liên Xô được xem là một cường quốc bóng đá. Đội tuyển cũ của Liên Xô đã lên ngôi vô địch ngay tại EURO đầu tiên, tổ chức tại Pháp. Mặc dù không để lại nhiều ấn tượng ở World Cup, nhưng ở những kỳ EURO, Liên Xô thường xuyên vượt qua bán kết và góp mặt trong những trận chung kết.

EURO 1988 đã đánh dấu sự trở lại thành công của Liên Xô sau khi không thành công ở 3 kỳ EURO và World Cup 1986 trước đó. Với những cầu thủ như Vasily Rats và Oleg Protasov, Liên Xô đã chơi quả cả gan lên trận chung kết với hy vọng lên ngôi vô địch EURO lần thứ hai. Tuy nhiên, mọi thứ đã không như ý muốn khi họ đối đầu với một “cơn lốc màu da cam” với bộ ba hủy diệt Frank Rijkaard, Ruud Gullit và Marco van Basten, buộc phải chấp nhận thất bại 0-2.

Đây cũng là giải đấu thành công cuối cùng của Liên Xô trước khi tan rã thành đội CIS vào năm 1992. Đây cũng là lần cuối cùng mà thế hệ vàng của Liên Xô có thể đưa đội tuyển của mình vào trận chung kết giải đấu châu lục. Điều này khiến Rinat Dasaev, Sergei Aleinikov và Oleg Blokhin cảm thấy thất vọng, không thể giúp đội tuyển của họ giành thêm một danh hiệu và chấp nhận sự thật là “ông vua về nhì” sau khi từng là đội bóng vô địch EURO đầu tiên vào năm 1960. Điều này khiến người hâm mộ tuyển Liên Xô tiếc nuối vì đội bóng thi đấu mạnh mẽ, kiên cường như những người lính.

EURO 1988 là một giải đấu thành công được tổ chức tại CHLB Đức. Với 8 đội bóng tham gia, EURO 1988 đã thu hút 849.844 khán giả, trung bình mỗi trận đấu có 56.656 khán giả tới xem. Marco van Basten của Hà Lan đã trở thành Vua phá lưới của giải với 5 bàn thắng. Đội hình tiêu biểu của giải đấu có tới 6 cầu thủ của Hà Lan. EURO 1988 cũng chứng kiến kỷ lục cầu thủ ghi bàn nhanh nhất sau khi vào sân thay người, với Alessandro Altobelli chỉ mất 1 phút để ghi bàn trong trận đấu giữa Italia và Đan Mạch ở vòng bảng.

EURO 1988 và tuyển Liên Xô đã để lại những kỷ niệm đáng tiếc, nhưng cũng là những thước phim đẹp và đậm chất bóng đá.