Ngày 5-1-2014, cách đây 7 năm, huyền thoại bóng đá Bồ Đào Nha và vua phá lưới World Cup 1966, “Báo đen” Eusebio, đã ra đi mãi mãi ở tuổi 71. Sự vĩ đại của Eusebio sẽ mãi mãi sống trong lòng người hâm mộ.
Bồ Đào Nha tuyên bố ba ngày quốc tang để tưởng nhớ ông. Dòng người tràn về chật kín các tuyến phố của Lisbon để tri ân Eusebio, dù trời mưa tầm tã không ngừng. Linh cữu của ông được đặt ở trung tâm SVĐ Ánh sáng trên một kệ vàng đặc biệt để cử hành tang lễ, trước khi được đưa đến nghĩa trang Lumiar ở phía Bắc thành phố Lisbon. “Báo đen” Eusebio nằm xuống vĩnh viễn, nhưng di sản bóng đá đồ sộ mà ông để lại đã đưa tên tuổi ông trở nên bất tử trong lịch sử bóng đá Bồ Đào Nha và thế giới.
Eusebio được coi là người dẫn đường huyền thoại cho bóng đá Bồ Đào Nha. Vào năm 1966, Bồ Đào Nha của Eusebio đã ngăn đứng mạch vô địch của đội tuyển Brazil trong lần đầu tham dự World Cup bằng chiến thắng 3-1. “Báo đen” đã lập cú đúp ở các phút 26 và 86. Tại World Cup đó, Eusebio ghi một mạch 4/5 bàn thắng giúp Bồ Đào Nha lội ngược dòng trước Triều Tiên sau khi bị dẫn trước 3 bàn ở trận tứ kết. Đội tuyển này đã tiến vào bán kết và giành Huy chương Đồng. CĐV Bồ Đào Nha vẫn cho rằng, nếu không có 4 bàn thắng không được công nhận của Eusebio trong trận bán kết gặp tuyển Anh, có lẽ ngôi vô địch World Cup năm đó đã thuộc về đội chủ nhà.
Hình ảnh Eusebio khóc sau trận thua của Bồ Đào Nha trước Anh trong trận bán kết đã trở thành biểu tượng của World Cup. Bên cạnh Huy chương Đồng lịch sử, Eusebio nâng vị thế bóng đá Bồ Đào Nha lên một tầm cao mới. Ông cũng giành danh hiệu “Vua phá lưới” với 9 bàn thắng – một thành tích ấn tượng. Màn trình diễn của Eusebio đã khiến nước Anh ấn tượng đến mức phải dựng tượng sáp của ông tại bảo tàng Madame Tussauds.
5 năm trước đó, Benfica gặp Santos – hai CLB hay nhất châu Âu và Nam Mỹ thời điểm đó. Ngay trong trận đấu đầu tiên của Eusebio dưới màu áo Benfica, ông đã ghi một cú hat-trick, đánh bại Santos của Pele – “quốc bảo” thời điểm đó. Đó là một trong những lý do mà HLV trưởng Đội tuyển bóng đá nam Việt Nam Henrique Calisto đã quả quyết rằng, Eusebio chứ không phải Pele mới là cầu thủ xuất sắc nhất lịch sử bóng đá. Eusebio đã mang đến danh hiệu Quả bóng Vàng châu Âu năm 1965 và danh hiệu Chiếc giày vàng châu Âu năm 1968 – những danh hiệu đầu tiên của một cầu thủ người Bồ Đào Nha.
Eusebio đã trở thành một huyền thoại, một vị đại sứ toàn cầu cho môn thể thao vua. Từ cậu bé sinh ra ở Mozambique, sau 22 năm cống hiến cho bóng đá, ông đã trở thành một biểu tượng không thể tách rời với sự bất khuất và là người dẫn đường, niềm cảm hứng chơi bóng cho lớp lớp cầu thủ châu Phi sau này.
“Thế giới bóng đá vừa mất đi một huyền thoại nhưng sự vĩ đại của Eusebio sẽ không bao giờ mất đi.” Chủ tịch FIFA Sepp Blatter đã viết trên Twitter để tưởng nhớ Eusebio.
Nguyên Phong